៦.៣. ការចិញ្ចឹមកូនពពែ
ក្នុងរយៈពេល ៣ខែដំបូងគឺជាកំឡុងពេលប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់សំរាប់កូនពពែដែលទើបកើត។ អាស្រ័យហេតុនេះត្រូវថែរក្សាកូនពពែនិងមេវាឲ្យបានហ្មត់ចត់ជាទីបំផុតក្នុងកំឡុងពេលនេះ៖
- ទ្រុងពពែត្រូវស្ងួត និងស្អាតជានិច្ច នាំឲ្យជៀសផុតពីជំងឺរាគ
- ការពារកូន និងមេពពែពីខ្យល់ និងភាពត្រជាក់ នាំឲ្យជៀសផុតពីជំងឺរលាកសួត
- ទឹកដោះមេពពែគឺល្អបំផុតសំរាប់កូនរបស់វា រហូតដល់អាយុផ្តាច់ដោះ (២,៥-៣ខែ) កូនពពែគួរតែទទួលទឹកដោះពីមេរបស់វាឲ្យបានច្រើន។
កូនពពែដែលកើតមកមានសុខភាពល្អអាចឈរដោយខ្លួនឯងបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងរកដោះមេវាឃើញដោយខ្លួនឯង បើមិនដូច្នោះទេគេអាចជួយវា។ ទឹកដោះរបស់មេពពែក្នុងរយៈពេល៣ថ្ងៃដំបូង(ទឹកដោះព្រៃ) មានសារៈសំខាន់ណាស់សំរាប់សុខភាព និងការលូតលាស់របស់កូនពពែ។ ទឹកដោះនេះសំបូរដោយ អង្គទីគ័រ ដែលការពារកូនពពែប្រឆាំងនឹងជំងឺផ្សេងៗ រហូតដល់កូនពពែបង្កើតអង្គ ទីគ័រដោយខ្លួនឯងបាន។
បន្ទាប់ពីយ៉ាប់យ៉ឺនដោយសារផើម និងការបង្កើតកូន មេពពែត្រូវការស្ងប់ស្ងៀម ដើម្បីឲ្យមេពពែឆាប់ស្រួលខ្លួនឡើងវិញ និងផលិតទឹកដោះបានច្រើនគេត្រូវតែ៖
- ថែរក្សាមេពពែក្នុងក្រោលក្នុងកំឡុង ៣សប្តាហ៍ដំបូង បន្ទាប់ពីកើតកូនរួច
- ផ្តល់ចំណីផ្សំ (concentrates) ៤០០ក្រាម/ថ្ងៃ
- ផ្តល់ទឹកស្អាតជាប្រចាំ
- ផ្តល់ថ្មខនិជ(សារធាតុរ៉ែ)ឲ្យពពែលិត(ជាប្រភេទចំណីសំរាប់សត្វលិតដែលគេផលិតដើម្បីផ្តល់សារធាតុរ៉ែ ដូចជា កាល់ស្យូម ហ្វូសហ្វ័រ សូដ្យូម។ល។
៦.៤. ការផ្តល់ចំណីឲ្យកូនពពែដោយដប
ថ្វីបើការផ្តល់ចំណី និងថែរក្សាមេបានល្អ ប៉ុន្តែវាអាចផលិតទឹកដោះមិនគ្រប់គ្រាន់សំរាប់កូនរបស់វា ករណីនេះកើតមានជាញឹកញាប់ចំពោះពពែដែលមានកូនភ្លោះ ឬកូនម្តង៣។
របៀបដែលជំនះលើការខ្វះទឹកដោះ៖
- រកមេដោះផ្សេងដែលផលិតទឹកដោះគ្រប់គ្រាន់សំរាប់ចិញ្ចឹមកូនលើសពី១
- រឹតទឹកដោះពពែដោយដៃ រួចច្រកដបយកទៅឲ្យកូនពពែបៅ
- គេអាចយកទឹកដោះគោច្រកដបឲ្យកូនពពែបៅ ឬផ្សំពីម្សៅទឹកដោះគោ (ដូចដែលគេផ្សំសំរាប់ ឲ្យកូនក្មេងបៅ)។
ចំពោះដបដែលយកមកប្រើសំរាប់កូនពពែបៅត្រូវមានវិធានការដូចខាងក្រោម៖
- ជានិច្ចកាលសំអាតដប និងក្បាលដោះ
- ផ្តល់ទឹកដោះឲ្យវាទៀងទាត់
- ត្រូវមានតារាងផ្តល់ចំណីត្រឹមត្រូវនិងទៀងទាត់ (មើលទំព័របន្ទាប់)
- ជៀសវាងការផ្តល់ចំណីច្រើនលើសលប់
- កូនពពែដែលផ្តល់ទឹកដោះដោយដបត្រូវផ្តាច់ដោះដោយរួសសរាន់បន្ទាប់ពី ៦សប្តាហ៍ បន្ទាប់មកផ្តល់ចំណីបៃតងឲ្យវាស៊ី។
៦.៥. តារាងនៃការផ្តល់ចំណីសំរាប់កូនពពែ
ចាប់ពីសប្តាហ៍ទី៤មក ការផ្តល់ទឹកដោះតែមួយមុខមិនគ្រប់គ្រាន់សំរាប់តំរូវការរបស់កូនពពែទេអ្នកត្រូវផ្តល់ចំណីបន្ថែម៖
- ដំបូងចំនួនតិច បន្ទាប់មកបង្កើនបរិមាណបន្តិចម្តងៗនូវស្លឹកបៃតងស្រស់ ស្មៅ
- ចំណីផ្សំ ៥០ក្រាម/ថ្ងៃ
- ផ្តល់ទឹកស្អាតជាប្រចាំ
- ផ្តល់ថ្មខនិជ (សារធាតុរ៉ែ) ឲ្យកូនពពែលិត។
តារាងនៃការផ្តល់ចំណី-ការផ្តល់ចំណីដោយដបដល់កូនពពែ
ចាប់ពី១ខែឡើងទៅកូនពពែអនុញ្ញាតឲ្យស៊ីលើវាលស្មៅជាមួយមេវាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលខ្លី៖
- ២ម៉ោងក្នុង១ថ្ងៃ និងនៅលើវាលស្មៅជិតៗ
- រយៈពេលឲ្យស៊ីលើវាលស្មៅគឺបន្ទាប់មកកើនឡើងបន្តិចម្តងៗរហូតដល់កូនពពែមានអាយុ៣ខែ។
កូនពពែដែលមិនចង់ទុកពូជត្រូវក្រៀវក្នុងអាយុ២-៤សប្តាហ៍។ កូនពពែទាំងអស់ត្រូវចាក់ថ្នាំការពារជំងឺកុកស៊ីដ្យូស៊ីស (coccidiosis) នៅអាយុ ៥សប្តាហ៍ និងទំលាក់ព្រូនជាលើកដំបូងក្នុងកំឡុងពេលអាយុ ២ខែ។ កុកស៊ីដ្យូស៊ីស ជាជំងឺរាកមួយប្រភេទដែលកើតមានជាញឹកញាប់ចំពោះកូនពពែ និងពពែជំទង់។
បន្ទាប់ពី ២,៥-៣ខែ មេពពែផលិតទឹកដោះតិច វាស្ថិតនៅក្នុងការរកឈ្មោលទៀត ហើយនឹងចាប់ផ្តើមក្នុងវេលាជាថ្មី។ កូនពពែត្រូវបានផ្តាច់ដោះ និងមិនត្រូវការទឹកដោះមេរបស់វាទៀតទេ។ កូនពពែត្រូវ បានបញ្ចូលទៅក្នុងហ្វូង និងផ្តល់ចំណីឲ្យវាជាមួយពពែដទៃទៀត។
ប្រភព សៀវភៅ ការចិញ្ចឹមពពែជាលក្ខណៈគ្រួសារនៅកម្ពុជា (អង្គការសេដាក)
សហគមន៍សម្បូរសប្បាយ
ប្រភព៖ សហគមន៍សម្បូរសប្បាយ (ស៣)